Partuur Hempenius stunt bij debuut in dames hoofdklasse

Het is niet veel kaatsers gegeven om bij een debuut op het hoogste niveau direct met de krans huiswaarts te keren. Dat gebeurde vandaag bij de dames hoofdklasse in Berlikum. En het was ook nog eens dik verdiend. Want het debuterende trio Nicole Hempenius, Marte Altenburg en Renske Terwisscha van Scheltinga speelden vandaag zoals kaatsen gespeeld moet worden. Een degelijke op- en uitslag met op dé momenten waarom het er om gaat ‘gas op de plank’. Mooi om te zien was ook de coaching door Renske Terwisscha van Scheltinga.  Als meest ervaren speelster van het trio stapte zij in de eerste omloop resoluut uit het perk om even te wisselen met Nicole Hempenius. Kritisch zijn op je eigen functioneren, de teamprestatie boven alles stellen en snijden in eigen vlees als het moet, dan hoef je geen coach langs de lijn. Daar kunnen veel kaatsers (en coaches langs de lijn!) een voorbeeld aan nemen. 

Genoemd partuur kwam in de finale na een tweetal zwaar bevochten partijen. In de eerste omloop tegen het ook al debuterende trio Nynke Sinnema, Esther Wagenaar en Annelien Broersma werd het een benauwde 5-5 en 6-4 overwinning. Deze eindstand zou zich herhalen in de tweede omloop tegen het partuur van Sanne Velsma, Mariska Hoogland en Anke Marije Pompstra.

Partuur Van der Veen kwam ogenschijnlijk gemakkelijker in de finale. Maar achteraf waren hier de haarscheurtjes van de vliegende seizoenstart te bespeuren. In de eerste partij liet men de tegenstander Noorman cs na een 4-0 voorsprong bijna geheel terugkeren. Juist op tijd werd het ritme hervonden en het pleit met 5-4 en 6-2 in hun voordeel beslecht. De strijd tegen partuur Wagenaar, ‘op papier’ hun sterkste tegenstander, ging tot 3-3 gelijk op. Maar partuur Wagenaar dat in deze beginmaanden wisselvallig presteert, moest de foutjes aan hun kant gaandeweg de partij duur betalen en verloor uiteindelijk met 5-3 en 6-0.

Een finale derhalve tussen het partuur Van der Veen, dat tot nu toe alle Vrije Formatie wedstrijden wist te winnen en het debuterende trio Hempenius. Trio Van der Veen startte voortvarend en kwam met 2-0 voor. Maar daarna kwam partuur Hempenius door foutloos en degelijk spel niet alleen terug maar ook vóór in de partij. Op spellen gelijk en 6-4 plaatste Hempenius een zitbal en nam brutaal de leiding. In plaats van tactisch en beheerst de tegenaanval in te zetten, werd getracht met ‘op de boven slaan’ het tij te keren. Dit pakte verkeerd uit toen Sjoukje Visser op 3-2 en 6-6 de bal ‘kwaad’ sloeg. Op 4-4 en 6-6 veroverde Nicole Hempenius met een ‘skroeier’ op Sjoukje Visser het vijfde bordje. In het laatste eerst wist Marte Altenburg op 6-4 de kleine kaats met een geplaatste slag te passeren. Een prachtige en verdiende overwinning voor dit debuterende trio. Als zij dit solide spel kunnen handhaven zijn zij een aanwinst voor de hoofdklasse.

Foto: Henk Hempenius

Ferrassende winner op de 22ste Wiebe Koldijk partij

It frouljuskeatsen liet hjoed yn Jorwert wer ris sjen wêrom it betiden in hege attraksjewearde hat. Moaie keatserij, spannende partijen en ferrassende útslaggen, yngrediïnten dêr’t it publyk foar komt. Op foarhân seach it dêr hielendal net nei út, want yn tsjinstelling ta oare jierren wie der gjin “gestuurde loting” en dat soarge foar in dielnimmerslist mei op papier te foarsizzen útslaggen. Mar dat soe oars rinne dizze middei en krekt soks makket keatsen sa aardich. 

Ferrassings wienen der daliks al yn de earste omloop. It sterke partoer fan Iris van der Veen, Mariska Hoogland en Fenna Zeinstra makken neat klear tsjin Lisette Wagenaar, Feikje Bouwhuis en Bianca van der Veen. Se krigen net in earst oan de telegraaf en dat wie einliks in blamaazje. (5-0 en 6-6). Dat selde kin sein wurde fan de striid tusken Sanne Velsma, Leonie van der Graaf en Harmke Siegersma tsjin it partoer fan Ilse Noorman, Maaike Osinga en Anke Marije Pompstra. Partoer Velsma bakte d’r net folle fan en Ilse Noorman stie yn dizze partij sekuer en degelik op te slaan. ((1-5 en 2-6).  Mar foar Harmke en Leonie wie der in nije kâns want beide waarden bylotte troch blessueres fan Imke van der Leest  en Margriet Bakker. It wiere Leonie mei want se krige mei Marije Hiemstra en Manon Scheepstra in sterk partoer. Dochs moasten sij yn de earste partij tsjin Nynke Sybrandy, Klasine Huistra en Geke de Boer alle silen bysette om de oerwinning binnen te heljen. Dat slagge mei pine en muoite. Nei in 4-1 efterstân wie it Leonie dy’t har partoer foar in ôfgong besparre. Sy ruile mei Manon dy’t gjin antwurd hie op de heech opsleine ballen. It ein soe úteinlik, yn harren foardiel, komme op 5-4 en 6-6. De lêste partij fan de earste omloop gie tusken de partoeren fan Joukje Kuperus, Martine Tiemersma en Wiljo Sybrandy tsjin Nelie Steenstra, Sjoukje Visser en de bylotte Harmke Siegersma. It soe in partij wurde dy’t yn it begjin frij wat gelyk op rûn mar troch wat ûngelokkich spul fan mei namme Martine Tiemersma (talintfol, mar hjoed efkes net) gie de oerwinning dochs noch frij royaal nei Steenstra cs (2-5 en 4-6).

Yn de twadde omloop wie der in prachtige partij tusken de partoeren fan Steenstra en Hiemstra. It wie in spannende partij mei faak in seis gelyk oan de telegraaf en mei fiere boppeslaggen fan de perkspilers. It wie úteinlik partoer Hiemstra dat mei 5-4 en 6-6 oan it langste ein luts. In moaie en ek wer ferrassende partij keatsen Noorman cs tsjin it partoer fan Lisette Wagenaar. Dizze lesten kamen mei 3-1 foar mar koenen net trochdrukke. It perk Osinga, Pompstra sloech goed fan har ôf en mei degelik keatsen wisten sy mei in perfekte sitbal fan Ilse Noorman op 5-4 en 6-4 de partij yn harren foardiel te beslikken.

De heale finale gie tusken de partoeren Steenstra en Wagenaar.  Dizze lêsten setten goed útein en kamen mei twa spul om neat foar. Troch wikseljen yn it perk (Visser efteryn en Siegersma foaryn)  begûn it by harren te rinnen. Hja rammellen in nustje ballen oer de boppe en de partij drige te kanteljen. Krekt op ‘e tiid, by in stân fan 4-3 en 6-6, wisten se de opmars fan de tsjinstanner te kearen. Dochs soe it fiif earsten gelyk wurde mar op dy stân stienen Feikje en Bianca oan de goeie kant. Want de opslach wie by Steenstra cs krekt wat te moai en mei troch trije boppeslaggen yn it lêste earst wie de tredde priis foar partoer Wagenaar. (5-5 en 6-2). Bysûnder wie dat Harmke Siegersma troch bylotten fjouwer kear keatste mar úteinlik dochs mei lege hannen nei hûs gie.

De finale soe iensidich wurde, tocht men. Partoer Noorman hie twa kear foar in ferrassing soarge en trije kear dat soe dochs wol in lytse sensaasje wêze. Yn it begjin gie de partij dan ek sa as ‘de kenners’ dat foarsein hienen. It perk Scheepstra/ Van der Graaf wie sterk en nuodlik te bespyljen troch de opslach fan Noorman en Osinga. Mar nei in 3-1 efterstân kaam partoer Noorman dochs wer yn ‘e striid. It waard trije earsten gelyk mar doe’t sy in 6-2 foar sprong ferlearen en dernei flot op in 4-3 en 6-0 efterstân stienen, like harren lot beslikke. Mar hja hellen in Houdine act te foarskyn en kamen dochs op fjouwer earsten gelyk.  Dêrnei kaam de Maaike Osinga show. Sy soarge mei in sterke útslach en twa sterke opslachballen foar in 5-4 foarsprong. Tsja, en as je dan sa ticht by de oerwinning binne, begjint it by de oaren ek te jûkjen. Doe’t Anke Marije Pompstra op 5-4 en 4-6 de keats foarby sloech, stienen sy samar op matchpoint.  It wie op dy stân dat Manon Scheepstra, dy’t de foarbêst oernommen hie fan de wikselfallige Marije Hiemstra, de bal bûten de linen sloech. (5-4 en 6-6).

Al mei al in moaie keatserij en propaganda foar it frouljuskeatsen. De KNKB soe hjir de les út leare moatte dat krekt it t.i.l. it frouljukeatsen sa aardich makket. In overkill oan frije formaasje partijen dêr sit - útsein de sterke partoeren - net ien op te wachtsjen. Spitich wie einliks ek wol dat der krekt as alle oare foarôfgeande jierren gjin dielname wie fan jonge talinten út de earste klasse. Dat flaterke moat einliks folgend jier wer rjochtsetten wurde.

Foto 1: Sjoerd Dotinga

Foto 2: Henk Hempenius

Grinzer warskôget keatswrâld

Freedtejûn 5 april 2013. Yn Motel De Valk te Frjentsjer hâldt René Ahlers, yn syn funksje as Bûnsdirekteur fan de KNKB, syn lêste speech. Hy die dêr in opmerklike útspraak oer it takomstperspektyf fan it keatsen. Hy sei: - ik sitear út ‘e holle – ‘Als er niet op korte termijn iets veranderd, dan is het kaatsen over tien jaar alleen nog te bewonderen in het kaatsmuseum.’ In útspraak dêr’t je op syn minst fan ferwachtsje soenen dat immen fan it oanwêzige keatsfolk dêr op reagearre soe. Mar it bliuw stil, aaklich stil. Bûnsfoarsitter Sipke Saakstra helle in bosk blommen fan efter de kûlizen, betanke Ahlers foar al syn wurk en gie oer ta it ferfolch fan de wurklist. Ik wie ferbjustere.

Dêr sit ferdoarje it hiele keatsparlemint byinoar en dan seit in Bûnsdirekteur dat de sport dêr’t jo mei hert en siel oan ferbûn binne op stjerren nei dea is. Dan slacht it hert je dochs mal yn it liif om, soenen je tinke. Mar sa’k sei, it bliuw stil. En net iens stil om’t se krekt as ik sels ferbjustere of yn shock ferkearden. It wie of hâlden se de earen ticht foar wurden dy’t se net hearre woenen. Want, en dat is de oare kant fan de museummedalje, Ahlers spruts wiere wurden.  En sa’t wy witte, wiere wurden ha in skel lûd en skelle lûden dogge sear...

Spitigernôch joech Ahlers net in wiidweidige analyze wat neffens him de oarsaken fan dy alarmearjende útspraak binne. Hy neamde koart in pear saken: feroarjende maatskiplike omstannichheden, ekonomyske krises (foar elk probleem te brûken), de konkurrinsje fan it Muorrekeatsen en de tanimmende populariteit fan it keatsen mei de “Zachte Bal”. Neffens my fergeat er in noch in wichtich aspekt en dat is de enoarm weromrinnende belangstelling fan it publyk. Sport hat syn wearde as aktive lichemsbeweging, mar net yn it lêste plak ek foar taskôgers as passyf meibelibjen en genietsjen.  It keatsen hat (hie?) yn Fryslân mei troch dy passive belangstelling in besteansrjocht. Noch yn de jierren njoggentich fan de tweintichste ieu kamen der nei de Bûnspartij inkele tûzenen taskôgers. Oantallen dêr’t in Bûnsbestjoerder no allinnich noch mar fan dreame kin. It is dêrom ek net foar neat dat it NK foar junioaren net mear troch it Bûn sels organisearre wurdt. Te djoer, want te min ynkomsten fan beteljende besikers. Ek foar de PC rint de animo werom. Koenen je in tal jierren werom mei muoite oan in kaart komme, no binne se oant op de dei sels rûnom te krijen. In faai teken.

Der leit yntusken wol in kreas rapport fan Wallendal cs mar yngripende feroarings om it tij fan de weromrinnende belangstelling (ek de belangstelling om oan senioarewedstriden diel te nimmen, rint werom) te kearen, wurde net foarlein. Yntusken nimt de dielname oan wylde partijen ta, (Kippetjespartij mei mear as 100 partoer!), binne der al mar mear ‘Zachte Bal’ wedstriden en ha keatsbestjoerders gjin nocht mear om in foaroansteande partij te organisearjen. Ferliden jier wienen der op de Ale de Jong partij yn Wommels om de Gouden Klokjes mar 16 partoer en mear karmasters dan besikers. It hat, sa ha’k begrepe, de lêste kear west.

Dat it iene giet en it oare komt, is net slim, sa is’t no ienris. Mar as wy it slaan tsjin in muorre of it keatsen mei in Zachte Bal leaver dogge dan it Fryske spul en as it Bûn in spesjale trener oanlûkt foar it Muorrekeatsen en it Zachte Bal keatsen mei nimt yn syn keatsaginda en webside dan is it op syn minst saak dat je in lange termynfysje ha wêr’t je mei it besteande keatsen nei ta wolle. Faaks sjogge minsken fan bûten soks better as wy sels.   

De boppeste foto jout in byld fan de Bûnspartij yn 1966. De ûnderste is fan de Bûnspartij yn 1992.
Boarne: www.kaatshistorie.nl